1. Co to jest blizna?
2. Jak powstaje blizna?
3. Dlaczego mobilizujemy bliznę?
4. Blizna po cesarskim cięciu!
1. CO TO JEST BLIZNA?
Blizna to tkanka, która tworzy się w miejscu, gdzie ciągłość skory została przerwana. Powstaje w wyniku uszkodzenia skóry właściwej jako następstwo np. zabiegu chirurgicznego.
Podczas gojenia i powstawania blizny, uszkodzona skóra właściwa zostaje zastąpiona przez nową tkankę- tkankę włóknistą, która w odróżnieniu od zdrowej skóry jest mniej elastyczna, pozbawiona zakończeń nerwowych, gruczołów łojowych i mieszków włosowych.
2. JAK POWSTAJE BLIZNA?
Wyróżniamy trzy fazy gojenia się rany:
- FAZA ZAPALNA (48-72h) dochodzi do wytworzenia się skrzepu-najlepszego naturalnego opatrunku. Aktywowane są czynniki wzrostowe, pobudzające tworzenie nowej tkanki. To wtedy rozpoczyna się odbudowa i oczyszczanie rany z drobnoustrojów i obumarłych komórek.
- FAZA PROLIFERACYJNA (3-14 dni) dochodzi do wytwarzania kolagenu-głównego białka tkanki łącznej
- FAZA REMODELINGU (1 m-c- 2lata) włókna kolagenowe porządkują się i zamieniają na nowe. Stopniowo odprowadzana jest woda, a włókna kolagenowe zagęszczają się tworząc rusztowanie dla powstającej blizny. Uszkodzona skóra po dwóch miesiącach osiąga maksimum prawidłowego procesu gojenia- blizna w 80% jest tak mocna jak zdrowa skóra.
3. DLACZEGO MOBILIZUJEMY BLIZNY?
Należy pamiętać, ze blizna to nie tylko kreska, która widzimy „gołym okiem”. Często z zewnątrz pozornie wygląda ładnie, ale w głębszych warstwach wcale tak nie jest. To co widzimy to wierzchołek góry lodowej.
Podczas procesu gojenia, tkanki w głębszych warstwach zrastają się ze sobą-wpływa to na elastyczność w miejscu ciecia. Pod blizna kryje się cały problem powstający podczas regeneracji uszkodzonych komórek. Zrastające się tkanki pod blizną, zaczynają tworzyć się nowe, nieregularnie ułożone włókna kolagenu, które „wciągają” okoliczne struktury.
Tkanka skórna przebudowując się w bliznowatą goi się chaotycznie. Oznacza to, ze na miejsce starej, gładkiej tkanki pojawia się kłębowisko komórek kolagenowych, które często wplatają się pomiędzy inne, np. mięśniowe, powięziowe czy ścięgniste, tworząc zrosty.
Należy dbać aby blizna goiła się prawidłowo i bez powikłań. Nadrzędną i konieczna rzeczą, która należy robić od pierwszych dni jest mobilizacja, czyli poruszanie otaczających gojących się tkanek. Będzie to zapobiegało ich przerastaniu i sklejaniu się.
W początkowej fazie mobilizacja skupia się na tkankach w pobliżu, nie bezpośrednio na niej-wykonujemy wtedy ruchy w kierunku gojącej się rany „do blizny”.
Kolejno wykonujemy ruchy dużo bliżej samej rany odciągając bliznę od tkanek wewnętrznych-rolowanie w poprzek ciecia oraz rolowanie bezpośrednio na bliźnie wzdłuż jej przekroju.
Oprócz pracy manualnej ważne jest natłuszczanie blizny zaraz po ściągnięciu szwów, a następnie stosowanie preparatów specjalnie do tego przeznaczonych- maści czy plastrów z silikonem (powodują one wygładzenie blizny i zapobiegają przerastaniu).
4. BLIZNA PO CESARSKIM CIĘCIU
Cesarskie cięcie jest operacyjną metodą rozwiązania ciąży. Najczęściej stosuje się cięcie poziome (cięcie Pfannenstiela). Wykonuje się je na górze włosów łonowych lub tuż nad linią włosów. Ten sposób cięcia zapewnia lepszy efekt kosmetyczny po zagojeniu się blizny niż cięcie podłużne. Ten rodzaj cięcia umożliwia rozwiązanie kolejnej ciąży poprzez poród naturalny. Ten sposób cięcia jest wykorzystywany w 90% cc.
Świeża blizna znajdująca się na podbrzuszu powoduje, że każde kaszlnięcie czy próba wyprostowania jest przyczyną silnego bólu. Strach przed rozejściem się blizny wywołuje zmianę postawy ciała-kobiety zaczynają się garbić, co sprzyja powstawaniu zrostów i patologie we wzorcu postawy i chodu.
Najczęstsze problemy z tego wynikające to bóle w dolnej części odcinka lędźwiowego, okolicy podbrzusza, problemy trawienne, wzdęcia, bolesne owulacje i menstruacje, problemy z pęcherzem, a nawet utrudnione zajście w kolejną ciążę. Blizna może być przyczyna dolegliwości bólowych w miejscach bardzo odległych od obszaru jej występowania. Bóle głowy, czy obręczy barkowej w ogóle nie kojarzone z blizną, mogą okazać się jej pokłosiem ze względu na ww. wzorzec postawy.
Często dolegliwości te występują nawet kilka lat po operacji. Inne problemy, które mogą pojawić się jeśli blizna nie będzie mobilizowana to zaburzenia propriocepcji. Oznacza to, że uszkodzone receptory czucia mogą zaburzać odbiór bodźców, stąd częsty brak czucia w okolicy blizny, czy wręcz odwrotnie-przeczulica.
Każda blizna wymaga mobilizacji bez względu na wielkość blizny, część ciała na której występuje lub rodzaj zabiegu po którym powstała. Rozpoczęcie pracy nad blizną w jak najszybszym czasie po ściągnięciu szwów, pozwoli uniknąć opisanych wyżej komplikacji.