Codzienność ucznia to godziny spędzone w ławce i codzienne noszenie plecaka, który często waży więcej, niż powinien. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się to drobiazgiem, te
dwa czynniki mają ogromne znaczenie dla rozwoju postawy ciała i zdrowia kręgosłupa u dzieci i młodzieży.
Plecak – sprzymierzeniec czy wróg?
Zaleca się, aby ciężar plecaka nie przekraczał 10–15% masy ciała dziecka. Niestety, w praktyce często jest inaczej – uczniowie dźwigają nawet 20–25% swojej wagi. Zbyt ciężki
plecak powoduje:
- przeciążenie kręgosłupa, szczególnie odcinka piersiowego i lędźwiowego,
- kompensacyjne pochylanie się do przodu, co sprzyja zaokrąglaniu pleców,
- asymetrię postawy przy noszeniu plecaka na jednym ramieniu, co może prowadzić do
skrzywień bocznych.
Nie bez znaczenia jest także konstrukcja samego plecaka – szerokie, regulowane szelki i usztywniona część tylna pomagają w równomiernym rozłożeniu ciężaru.
Szkolna ławka – siedzenie nie zawsze w zdrowej pozycji
Drugim czynnikiem jest długotrwałe siedzenie. Ławki i krzesła szkolne nie zawsze są dopasowane do wzrostu dziecka, co skutkuje:
- nadmiernym garbieniem się i wysuwaniem głowy do przodu,
- brakiem podparcia dla stóp, co zaburza stabilizację miednicy,
- przeciążeniem odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa.
Badania pokazują, że dzieci w wieku szkolnym spędzają w pozycji siedzącej nawet 6–8 godzin dziennie. W połączeniu z brakiem aktywności fizycznej po szkole stanowi to duże ryzyko dla prawidłowego rozwoju układu ruchu.
Jak chronić postawę młodych uczniów?
Rodzice i nauczyciele mogą zrobić wiele, aby zapobiegać negatywnym skutkom:
- kontrolować wagę plecaka i ograniczać zbędne przedmioty,
- zachęcać do noszenia plecaka na obu ramionach,
- dbać o prawidłowe dopasowanie mebli szkolnych do wzrostu dziecka,
- wprowadzać przerwy ruchowe podczas lekcji i odrabiania prac domowych,
- wspierać aktywność fizyczną poza szkołą – sport, taniec, gry ruchowe.
Ciężkie plecaki i niedostosowane ławki to codzienny problem, który może mieć długofalowy wpływ na postawę i zdrowie kręgosłupa dzieci i młodzieży. Świadomość rodziców, nauczycieli i samych uczniów jest kluczowa, aby w porę wprowadzić zdrowe nawyki i zapobiec poważniejszym dolegliwościom w przyszłości.